Corruptie is in essentie het misbruik van macht voor persoonlijk gewin. Het komt voor in verschillende vormen en op verschillende niveaus, zowel binnen de private als in de publieke sector. Hoewel omkoping vaak het eerste is waar men aan denkt, omvat corruptie een breed scala aan illegale of onethische activiteiten. De Nederlandse Beroepsorganisatie voor Accountants (NBA) maakt onderscheid in de volgende vormen van corruptie:
De toegevoegde waarde van corruptieonderzoek
Wij zijn eerder in dit artikel reeds ingegaan op de toegevoegde waarde van onderzoek uitgevoerd door een onafhankelijk onderzoeker. Onafhankelijk corruptieonderzoek kan ondersteunen in zowel civielrechtelijke als strafrechtelijke procedures, en kan ook van groot belang zijn bij de jaarrekeningcontrole door de accountant.
Ondersteuning in civielrechtelijke procedures
Onafhankelijk corruptieonderzoek kan belangrijke bewijsmaterialen leveren in civiele zaken waarin schadevergoeding wordt geëist vanwege financiële verliezen als gevolg van fraude, waaronder corruptie. In deze procedures is het van essentieel belang om voldoende bewijs te leveren van onrechtmatige handelingen, zodat de benadeelde partij gerechtvaardigde en onderbouwde claims kan indienen. Door middel van grondig onderzoek naar transacties, betrokken partijen en interne correspondentie, kan corruptieonderzoek bijdragen aan het succesvol onderbouwen van juridische claims.
Ondersteuning in strafrechtelijke procedures
Het OM kan een vooronderzoek starten indien zij voldoende signalen heeft van mogelijke corruptie. Als er voldoende onderzoeksmogelijkheden zijn kan zij een strafrechtelijk onderzoek starten. Bij voldoende bewijsmiddelen kan zij een dagvaarding uitvaardigen en de zaak voor de rechter brengen. Deze bepaalt of de corruptie voldoende bewezen is.
Het laten uitvoeren van een corruptieonderzoek door een onafhankelijk onderzoeker en het treffen van herstelmaatregelen kan leiden tot een lagere strafeis door het OM. Met name wanneer een organisatie de corruptie zelf heeft gemeld. In dit artikel gaan wij verder in op zelf melden en zelfonderzoek.
Jaarrekeningcontrole door de accountant
Accountants zijn verplicht om in hun controles aandacht te besteden aan frauderisico’s, waaronder corruptierisico’s. Wanneer corruptie aan het licht komt kan een onafhankelijk corruptieonderzoek ondersteunen in het verstrekken van voldoende en geschikte controle-informatie aan de accountant ten aanzien van de omvang van de corruptie en de invloed op de jaarrekening en eventuele betekenis in het kader van de Noclar-regels.
Wanneer zet je corruptieonderzoek in en welke onderzoeksmethoden heb je tot je beschikking?
Een corruptieonderzoek start vaak na interne of externe signalen. Dit kunnen klokkenluidersmeldingen zijn, maar ook geconstateerde onverklaarbare transacties.
Onderzoeksmethoden
Wij hebben in dit artikel een overzicht gegeven van beschikbare onderzoeksmethoden.
Er zijn verschillende onderzoeksmethoden die je kunt inzetten afhankelijk van de aard van de corruptie en de beschikbare informatie. Wij zullen de (on)mogelijkheden van deze onderzoeksmethoden uiteenzetten aan de hand van een onderzoek naar kick-backs betaald door een leverancier aan een inkoper in privé.
In corruptieonderzoeken geeft een combinatie van bovenstaande onderzoeksmethoden dikwijls de benodigde informatie.
Hoewel er diverse methoden en technieken beschikbaar zijn om corruptie te onderzoeken, zijn er ook grenzen aan wat kan worden bereikt. Niet elke vorm van corruptie is even eenvoudig te identificeren, en het verzamelen van bewijs kan een langdurig en kostbaar proces zijn. De kracht van corruptieonderzoek ligt echter in de combinatie van financiële en digitale analyses en interviews.
Wilt u nadere informatie over het voorgaande, maak dan graag contact met:
