Zoeken Contact

Woningcorporaties: fraude in ontwikkeling

Van alle activiteiten die zich binnen corporaties voltrekken zijn de processen rond het vastgoed het meest gevoelig voor fouten, vergissingen en fraude. De domeinen die daarbij het meest in het oog springen zijn onderhoud, verkoop van bezit of ontwikkeling en de realisatie van de opgave die er ligt rond verduurzaming. Onderhoud is iets van alle tijden, verkoop van vastgoed hebben we de laatste jaren veel gezien – met name bij het afstoten van niet-DAEB bezit – maar ontwikkeling en verduurzaming zijn onderwerpen die bij vrijwel iedere corporatie in Nederland boven aan de agenda (zouden moeten) staan voor de komende jaren. De sector staat daarbij niet alleen voor een inhoudelijke opgave, maar staat ook in de spotlights om te laten zien dat er lessen zijn getrokken uit het verleden.

Opkomst van de internal  audit-functie

De corporatiesector heeft in het tweede decennium van deze eeuw een behoorlijke wake-up call gehad met een aantal schandalen die de voorpagina’s ontsierden. In de tussentijd is er veel gebeurd. Een van de verworvenheden van de nieuwe Woningwet van 2015 was de verplichting voor corporaties van enige omvang om een internal audit functie te installeren. Hoewel de wet om onbegrijpelijke redenen de verwarrende term ‘controller’ gebruikte, is dat in de praktijk na een aanvankelijke zoektocht uitgekristalliseerd in een volwassen derdelijns audit rol, die intern of extern wordt ingevuld. Een goede stap om meer control te krijgen op de soms gevoelige processen bij een corporatie.

Integriteitstoets

Een tweede in het oog springende maatregel is het verplicht stellen van een integriteitstoets van kopers van vastgoed dat door corporaties wordt verkocht. Naast het opvragen van een VOG, met een speciaal daarvoor ingericht profiel, gaan steeds meer corporaties ertoe over om wat meer diepgang te zoeken bij het onderzoek naar een kopende partij. Daarbij wordt onder meer gekeken naar financiële gegoedheid, reputatie, juridische risico’s en de moraliteit van achterliggende natuurlijke personen.

Een nieuwe uitdaging

Dat zijn zinvolle stappen om de basishygiëne op orde te brengen. Wat er nu echter op de sector afkomt is van een andere orde. Naast de investeringen vanuit de corporaties zelf worden er vanuit Den Haag miljoenen beschikbaar gesteld om de ontwikkeling van nieuwe woningen te stimuleren. Als begin 2023 de verhuurderheffing vervalt, komen er in de corporatiesector meer middelen beschikbaar. In corporatieland is deze heffing maar al te vaak als argument naar voren gebracht als verklaring waarom de verduurzaming van het bezit achterloopt op planning. De verwachtingen zijn hoog gespannen dat ook daar nu eindelijk werk van worden gemaakt.

Resultaten uit het verleden…

De grote vraag is op welke manier er bij woningcorporaties nu al wordt nagedacht om de aanzienlijke uitgaven in risicovolle nieuwbouw- en verduurzamingsprojecten in goede banen te leiden. Op welke manier wordt de relatie met externe partijen vormgegeven, hoe wordt de project-/budgetbeheersing ingericht, welke best en worst case scenario’s worden er gedefinieerd, en wat kunnen we nu al doen om de organisatie robuust en veerkrachtig te maken om mogelijke tegenslagen en onregelmatigheden te kunnen pareren?

Het vizier op (fraude) control

Vanuit het DNA van de sector ligt het niet voor de hand dat deze onderwerpen hoog op de agenda staan. Primair gaat het erom dat er betaalbare woonruimte wordt gerealiseerd voor mensen met de laagste inkomens. Daarnaast wordt met de verduurzamingsopgave de maatschappelijke handschoen opgepakt voor urgente en belangrijke problematiek. En ik zou haast zeggen, dat is maar goed ook. Daarnaast is het op dit moment echter opvallend stil rond de vraag welke voorwaarden er gerealiseerd moeten zijn om deze opdrachten succesvol te volbrengen. Een van die voorwaarden is dat de lessen die in het verleden zijn getrokken worden toegepast op het beheersen van risico’s op onregelmatigheden, waaronder fraude. De historie wijst keer op keer uit dat waar grote geldstromen samengaan met niet goed beheerde projecten dergelijke risico’s zich onvermijdelijk manifesteren. Ik daag de sector uit om ook deze handschoen op te pakken en niet over zeven jaar weer de voorpagina’s te domineren met verhalen waarbij risico’s onderschat werden en negatieve scenario’s werden weggeredeneerd.

Contact

Neem voor meer informatie contact op met:  

Lees hier meer over onze dienstverlening.

Bekijk gerelateerde publicaties

Interessante publicaties voor u geselecteerd

Advocaten

Financiële cijfers doorgronden voor advocaten

Soft Controls

De zeven gouden regels voor een meldkanaal

Audit

Een compliance onderzoek uitgevoerd door EBBEN

Fraude-risicomanagement

Het belang van een frauderisicoanalyse in de publieke sector

accountantsorganisaties

Nieuw programma van EBBEN Academy voor Forensic Champions bij accountantsorganisaties

Forensisch onderzoek

De vier fraudeseizoenen voor de accountantsorganisatie

Op deze website gebruikt Ebbenpartners cookies en vergelijkbare technieken om de website goed te kunnen laten werken en om te analyseren hoe de website wordt gebruikt.