Bij de behandeling van de wetsaanpassing in de zomer van 2020 besloot de Tweede Kamer dat het nog te vroeg is organisaties te verplichten om anoniem melden mogelijk te maken. Wel zijn klokkenluiders die anoniem melden beschermd, mocht hun identiteit uitlekken (dat is al zo).
Nederlandse organisaties mogen kiezen of ze wel of niet de mogelijkheid bieden om anoniem te melden. Die mogelijkheid wordt algemeen beschouwd als het wegnemen van de laatste drempel om een misstand te melden. Het kan een melder net dat duwtje in de rug geven als hij zijn identiteit niet hoeft prijs te geven. De praktijk leert wel dat bij een substantieel deel van alle meldingen de identiteit van de melder uitlekt; maar ik ken niet de percentages voor anonieme meldingen.
Moderne interne meldsystemen zijn zo gesofisticeerd dat er met anonieme melders kan worden gecommuniceerd zonder de identiteit van de melder te kennen. Bij digitale meldplatforms verloopt dat via een digitale chatroom, waar alleen de anonieme melder toegang toe heeft. Via die chatroom kunnen de onderzoekers meer documenten en nadere over de melding van de anonieme melder ontvangen. Zo hoeft de kwaliteit niet onder te doen voor een onderzoek waarbij de melder wél bekend is.
Maar er kan nog een andere drempel zijn om te melden. Sommige onregelmatigheden zijn niet gemakkelijk te bewijzen: een melding zou leiden tot een-woord-tegen-een-woord. Denk hierbij vooral aan grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. De melder wil dat de situatie stopt door de melding, maar realiseert zich dat het waarschijnlijk niet voldoende zal zijn. Waarom dan het risico nemen van een melding? Maar wellicht zijn er andere slachtoffers? De organisatie kan dit dilemma opheffen door de mogelijkheid te bieden van een uitgestelde melding (‘allegation escrow’).
Bij een uitgestelde melding geeft de melder expliciet aan dat hij/zij alleen wil getuigen als er nog andere meldingen binnenkomen. Zodra er meerdere gelijkaardige meldingen zijn ontvangen, vraagt de organisatie de melders of ze bereid zijn om het onderzoek te laten starten op basis van hun melding. Dit is een andere manier om drempels weg te nemen om te melden, echter noch Brussel noch Den Haag stellen deze mogelijkheid verplicht.
Een intern meldkanaal is een krachtig middel om ongewenst gedrag en andere onregelmatigheden binnen een organisatie te signaleren. Best practice is om anonieme meldingen en uitgestelde meldingen mogelijk te maken. Het enige goede meldkanaal is een meldkanaal dat volledig wordt benut door de melders. Sowieso moet duidelijk worden gemaakt dat anonieme melders beschermd zijn, mocht de identiteit onverhoopt uitlekken.
Op 18 maart 2021 neemt EBBEN deel aan het paneldebat tijdens een webinar over het belang van een state-of-the-art meldplatform ter bescherming van klokkenluiders. Het webinar is gericht op Noord-Europa en wordt georganiseerd door onze partner EQS. U kunt zich hier gratis aanmelden voor dit ½-dags webinar. Na de centrale inleiding (Engelse taal) volgt een aparte breakout-sessie voor Nederland (Nederlandse taal) met een juridische inleiding, paneldebat en Q&A.
EBBEN Partners ontzorgt organisaties met een intern meldsysteem waarbij het gebruik van het meldplatform, databeheer, triage en het onderzoek van de melding 100% discreet, onafhankelijk en professioneel plaatsvinden.
Wilt u meer weten over onze diensten, neem dan contact op met Evert Jan Lammers of Marcel Westerhoud, partners bij EBBEN, 035-2057575 of info@ebbenpartners.nl
